Dù bạn đã từng mang thai trước đó, lần mang thai thứ hai vẫn có thể đem đến những bất ngờ thú vị cùng những thách thức mới.
Nếu thai kỳ đầu tiên của bạn suôn sẻ, bạn có thể cảm thấy tự tin hơn trong lần mang thai này. Tuy nhiên, nếu lần đầu gặp khó khăn, lo lắng và căng thẳng là điều hoàn toàn bình thường. Điều quan trọng cần nhớ là mỗi thai kỳ đều khác nhau, những khó khăn trong lần mang thai đầu không nhất thiết sẽ lặp lại trong lần này.
Về mặt cảm xúc, nhiều mẹ bầu thường trải qua những cảm xúc đan xen. Một mặt là niềm vui khi gia đình sắp đón thêm thành viên mới, mặt khác là những lo lắng về khả năng chăm sóc cả hai con, về việc phân chia tình yêu thương và sự quan tâm. Phoebe muốn nhấn mạnh rằng đây là những cảm xúc hoàn toàn tự nhiên và bình thường.
Những thay đổi về thể chất trong thai kỳ thứ hai
Các dấu hiệu sớm
Trong thai kỳ thứ hai, nhiều thay đổi về thể chất có thể xuất hiện sớm hơn so với lần đầu:
- Bụng bầu: Bạn sẽ nhận thấy bụng bầu xuất hiện sớm hơn trong thai kỳ thứ hai. Điều này xảy ra do các cơ bụng và tử cung đã được giãn ra từ lần mang thai trước. Trong khi các mẹ lần đầu thường bắt đầu thấy bụng vào tam cá nguyệt thứ hai, các mẹ mang thai lần hai có thể nhận thấy sự thay đổi ngay trong tam cá nguyệt đầu tiên.
- Thai máy: Một điểm thú vị là bạn có thể cảm nhận được thai máy sớm hơn, thường vào khoảng tuần thứ 16, so với tuần 20 ở lần mang thai đầu. Điều này là do bạn đã quen với cảm giác này và có thể nhận biết được các cử động của thai nhi tốt hơn.
- Thay đổi vị giác và khứu giác: Những thay đổi này có thể xuất hiện ngay từ những tuần đầu của thai kỳ. Nhiều mẹ bầu nhận thấy mình có thể cảm nhận được mình đang mang thai chỉ qua những thay đổi này, như việc đột nhiên không thích mùi của một loại thức uống quen thuộc.
Các triệu chứng phổ biến
Trong thai kỳ thứ hai, bạn có thể gặp phải một số triệu chứng đặc trưng:
- Mệt mỏi: Sự mệt mỏi trong thai kỳ thứ hai thường nghiêm trọng hơn do bạn phải vừa mang thai vừa chăm sóc con đầu. Phoebe khuyến nghị bạn nên sắp xếp thời gian nghỉ ngơi hợp lý bằng việc nhờ sự hỗ trợ từ người thân. Các mẹ cũng nên duy trì chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng và tích trữ các thực phẩm tốt cho thai kỳ
- Đau lưng: Đau lưng thường phổ biến hơn trong thai kỳ thứ hai do cơ bụng đã bị yếu đi từ lần mang thai trước. Ngoài ra nguyên nhân của đau lưng sớm ở lần mang thai thứ hai đến từ việc thay đổi trọng tâm cơ thể và các mẹ cũng cần hoạt động nhiều hơn để chăm sóc cả con đầu
- Thay đổi ở ngực: Khác với lần đầu, những thay đổi ở ngực trong lần mang thai thứ hai có thể ít rõ rệt hơn. Nếu bạn vẫn đang cho con bú, bạn có thể tiếp tục việc này trong thai kỳ nếu cảm thấy thoải mái và không có chống chỉ định từ bác sĩ.
- Co thắt Braxton Hicks: Những cơn co thắt tử cung giả này thường xuất hiện sớm hơn và thường xuyên hơn trong thai kỳ thứ hai. Đây là điều bình thường khi cơ thể chuẩn bị cho quá trình chuyển dạ.
Chăm sóc thai kỳ
Lịch khám thai
Qua nhiều năm kinh nghiệm làm việc với các thai phụ, Phoebe nhận thấy lịch khám thai ở lần mang thai thứ hai có nhiều điểm khác biệt so với lần đầu. Theo khuyến nghị của NHS, thai kỳ thứ hai thường có 7 lần khám thai, ít hơn so với 10 lần ở thai kỳ đầu tiên. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là thai kỳ thứ hai ít quan trọng hơn. Số lần khám được điều chỉnh dựa trên kinh nghiệm từ lần mang thai trước và sự hiểu biết tốt hơn của người mẹ về quá trình thai nghén.
Hiệp hội Sản Phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG) hiện đang khuyến nghị tất cả thai phụ nên thực hiện xét nghiệm NIPT (Tầm soát trước sinh không xâm lấn). Đây là phương pháp an toàn, chỉ cần lấy máu của mẹ để phân tích DNA của thai nhi, giúp đánh giá nguy cơ một số rối loạn nhiễm sắc thể. Tuy nhiên, một số xét nghiệm từ thai kỳ đầu như nhóm máu, yếu tố Rh và sàng lọc bệnh di truyền của bố mẹ không cần thực hiện lại nếu kết quả vẫn còn giá trị.
Chế độ dinh dưỡng và vận động
Trong thai kỳ thứ hai, việc bổ sung acid folic vẫn đóng vai trò quan trọng. Phoebe thường khuyên các thai phụ nên bổ sung 400mcg acid folic mỗi ngày, bắt đầu từ khi chuẩn bị mang thai cho đến tuần thứ 12 của thai kỳ. Đối với những thai phụ có tiền sử thai nhi bị dị tật ống thần kinh, béo phì, đái tháo đường hoặc bệnh hồng cầu hình liềm, liều lượng có thể được điều chỉnh cao hơn theo chỉ định của bác sĩ.
Về vận động thể chất, các thai phụ nên duy trì khoảng 150 phút hoạt động thể chất cường độ vừa phải mỗi tuần. Việc này có thể kết hợp với các hoạt động hàng ngày như đưa con đi dạo hoặc chơi cùng con. Bài tập Kegel đặc biệt quan trọng trong thai kỳ thứ hai để tăng cường sức mạnh cho cơ sàn chậu, giúp phòng ngừa các vấn đề về són tiểu và sa tạng vùng chậu.
Chuẩn bị cho em bé thứ hai
Chuẩn bị tâm lý cho con đầu
Việc thông báo cho con đầu về việc sắp có em là một bước quan trọng cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Phoebe thường khuyên các bậc phụ huynh nên đợi đến sau tam cá nguyệt đầu tiên, khi nguy cơ sảy thai đã giảm đáng kể. Điều quan trọng là đảm bảo con được nghe tin này trực tiếp từ bố mẹ trước khi người khác biết, tránh để con cảm thấy bị bỏ rơi hoặc không được tôn trọng.
Để giúp con làm quen với vai trò mới, bố mẹ có thể chia sẻ những kỷ niệm về thời gian con còn nhỏ, cho con xem ảnh cũ và thường xuyên khẳng định tình yêu thương của bố mẹ sẽ không thay đổi. Việc cho con tham gia vào quá trình chuẩn bị đón em như chọn quần áo cho em, trang trí phòng em bé sẽ giúp con cảm thấy được tôn trọng và có vai trò quan trọng trong gia đình.
Chuẩn bị về mặt thực tế
Công tác chuẩn bị thực tế cần được lên kế hoạch cẩn thận. Việc đầu tiên là sắp xếp người chăm sóc con đầu khi sinh. Phoebe khuyên các gia đình nên có ít nhất hai phương án dự phòng, vì việc chuyển dạ lần hai thường diễn ra nhanh hơn và đôi khi khó lường. Người được chọn chăm sóc con nên là người mà con đã quen thuộc và thoải mái ở cùng.
Về đồ dùng cho em bé, các gia đình có thể tận dụng lại những đồ dùng còn tốt từ con đầu, nhưng cần kiểm tra kỹ về độ an toàn và vệ sinh. Một số đồ dùng như bình sữa, núm vú giả nên được mua mới. Việc sắp xếp không gian cho em bé và chuẩn bị túi đồ đi sinh nên được thực hiện sớm hơn so với lần đầu.
Chuyển dạ và sinh nở
Đặc điểm của lần sinh thứ hai
Từ kinh nghiệm làm việc với nhiều sản phụ, Phoebe nhận thấy quá trình chuyển dạ và sinh nở ở lần thứ hai thường có những đặc điểm khác biệt rõ rệt so với lần đầu. Điểm đáng chú ý nhất là thời gian chuyển dạ thường ngắn hơn đáng kể. Trong khi các sản phụ lần đầu có thể trải qua quá trình chuyển dạ kéo dài từ 8-12 giờ, thì ở lần sinh thứ hai, thời gian này thường chỉ khoảng 5 giờ. Điều này là do cơ thể đã có kinh nghiệm từ lần sinh trước, cổ tử cung mở nhanh hơn và đường sinh đã được “làm quen”.
Giai đoạn rặn đẻ ở lần sinh thứ hai cũng thường diễn ra nhanh chóng hơn, thường dưới 2 giờ so với trung bình 3 giờ ở lần đầu. Số lần rặn cũng ít hơn, theo nghiên cứu, các mẹ sinh lần hai chỉ cần khoảng 5 lần rặn so với 17 lần ở lần đầu tiên. Điều này giúp giảm thiểu sự mệt mỏi cho sản phụ và giảm nguy cơ tổn thương đường sinh.
Đối với những sản phụ đã từng sinh mổ ở lần đầu, khả năng sinh thường ở lần hai (VBAC) vẫn có thể được cân nhắc tùy thuộc vào nhiều yếu tố. Các yếu tố quyết định bao gồm lý do phải mổ lấy thai ở lần trước, tình trạng sức khỏe hiện tại của mẹ và thai nhi, cũng như điều kiện của cơ sở y tế. Tuy nhiên, một số trường hợp vẫn được khuyến nghị mổ lấy thai như các sản phụ có tiền sử vỡ tử cung, có sẹo mổ dọc trên tử cung hoặc bị nhau tiền đạo.
Hồi phục sau sinh
Quá trình hồi phục sau sinh lần hai có những đặc điểm riêng cần lưu ý. Cơn co thắt tử cung sau sinh (còn gọi là đau hậu sản) thường mạnh hơn và đau đớn hơn so với lần đầu. Điều này là do tử cung phải co bóp mạnh hơn để trở về kích thước ban đầu. Để giảm bớt cơn đau, sản phụ có thể được kê đơn thuốc giảm đau phù hợp, kết hợp với việc giữ bàng quang trống và massage nhẹ nhàng vùng bụng dưới.
Thời gian hồi phục sau sinh lần hai có thể kéo dài hơn do nhiều yếu tố. Cơ thể đã trải qua hai lần mang thai và sinh nở, các cơ và dây chằng cần nhiều thời gian hơn để phục hồi. Thêm vào đó, việc phải chăm sóc cả hai con cùng lúc khiến người mẹ ít có thời gian nghỉ ngơi hơn. Việc giảm cân và lấy lại vóc dáng cũng có thể khó khăn hơn so với lần đầu.
Phoebe luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chăm sóc bản thân trong giai đoạn này. Mặc dù bận rộn với hai con nhỏ, các mẹ vẫn cần dành thời gian cho việc hồi phục của cơ thể. Điều này bao gồm việc nghỉ ngơi đầy đủ khi có thể, duy trì chế độ ăn uống cân bằng và bổ dưỡng, và từ từ tham gia các hoạt động thể chất nhẹ nhàng khi cơ thể đã sẵn sàng.
Việc tận dụng sự hỗ trợ từ người thân và bạn bè trong giai đoạn này là vô cùng quan trọng. Đừng ngần ngại nhờ họ giúp đỡ trong việc nấu ăn, giặt giũ hay trông con để có thời gian nghỉ ngơi và phục hồi. Một số mẹ có thể cân nhắc thuê người giúp việc trong thời gian đầu để đảm bảo có đủ thời gian chăm sóc bản thân và các con.
Câu hỏi thường gặp về mang thai lần 2
Thai kỳ lần 2 có khó khăn hơn không?
Thai kỳ lần 2 không nhất thiết khó khăn hơn, nhưng có những thách thức riêng. Bạn sẽ cảm thấy mệt mỏi nhiều hơn vì phải chăm sóc con đầu đồng thời đau lưng có thể xuất hiện sớm do cơ bụng đã giãn. Tuy nhiên, kinh nghiệm từ lần mang thai đầu sẽ giúp bạn tự tin và chủ động hơn trong việc đối phó với các thay đổi của cơ thể.
Thai kỳ lần 2 có khác với lần đầu không?
Có những khác biệt đáng kể giữa hai lần mang thai. Bạn sẽ cảm nhận thai máy sớm hơn, khoảng tuần 16, và cơn co Braxton Hicks cũng xuất hiện sớm hơn. Thời gian chuyển dạ thường ngắn hơn đáng kể, và lịch khám thai cũng ít hơn. Điều thú vị là các triệu chứng thai nghén có thể hoàn toàn khác với lần mang thai đầu tiên.
Bụng bầu sẽ to nhanh hơn trong lần mang thai thứ 2?
Đúng vậy, bụng bầu thường to nhanh hơn trong thai kỳ lần hai. Nguyên nhân là do cơ bụng và tử cung đã giãn từ lần mang thai trước, khiến cơ thể “nhớ” và thích nghi nhanh với sự thay đổi. Bạn có thể nhìn thấy bụng bầu rõ ràng ngay từ những tháng đầu của thai kỳ, và em bé thường nằm ở vị trí thấp hơn do cơ bụng không còn săn chắc như trước.
Có khó có thai lần 2 hơn không?
Khả năng thụ thai lần hai phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi tác, khoảng cách giữa hai lần mang thai và tình trạng sức khỏe hiện tại. Các chuyên gia khuyến nghị nên đợi ít nhất 18-24 tháng sau sinh để có thai lần hai. Điều quan trọng là duy trì lối sống lành mạnh, bổ sung acid folic và kiểm tra sức khỏe tổng quát trước khi mang thai. Nếu gặp khó khăn trong việc thụ thai, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn cụ thể.
Nguồn tham khảo
- NHS UK
- Royal College of Obstetricians and Gynaecologists
- National Institute for Health and Care Excellence
- Gov.uk – Physical Activity Guidelines